Kâr amacı gütmeyen, kamu, sivil toplum, özel sektör ve küresel düzeyde ve 7’den 77’ye herkes için yönetişim kalitesini artırmayı hedefleyen Argüden Yönetişim Akademisi önemli bir çalışmaya imza attı.  

27 büyükşehir belediyesinin yönetişim uygulamalarının kamuya açık verilerle değerlendirildiği araştırma sonuçlarına göre büyükşehir belediyelerinin iyi yönetişim kültür ve uygulamaları genel olarak 35-74 puan aralığında, bunların yarısından fazlası ise 45-64 puan aralığında yer alıyor. Bu sonuçlara göre büyükşehirlerde iyi yönetişimin orta düzeyde yer aldığı söylenebilirken, en iyi belediyeler için dahi gelişim alanları bulunuyor.

Tüm büyükşehir belediyeleri kullanabilir

Yerel yönetimlerde yönetişim kalitesini artırmaya yönelik inovatif bir model olan BBYK Modeli, belediye yönetimlerinin ya da başkanlarının performansını ölçmeye yönelik değil, esas itibari ile kurumların karar alma ve kaynak kullanma süreci ile faaliyetleri ve kurumsal işleyişlerinin tutarlı, sorumlu ve duyarlı, hesap verebilir, adil ve kapsayıcı, şeffaf, etkili ve verimli ve katılımcı olup olmadığına odaklanan bir model olarak geliştirildi. 

Büyükşehir Yönetişim Karnesi süreç yönetişimi, yönetişim ilkeleri ve öğrenme döngüsünden oluşan 3 ana başlık altında belirleniyor ve buna göre bir karne puanı ortaya çıkıyor. Bu üç ana başlığın altında ayrıca ayrıntılı alt başlıklar bulunuyor. İlk olarak Türkiye’de seçilmiş belediye başkanlarıyla yönetilen büyükşehir belediyelerinde uygulanan araştırma modeli, dünyada başka büyükşehir belediyelerinin de kullanımına yönelik hazırlandı.

“Çözümlerin kalitesi artıyor”

Argüden Yönetişim Akademisi Mütevelli Heyet Başkanı Dr. Yılmaz Argüden şunları söyledi:

“Türkiye’de nüfusun yüzde 78’i büyükşehirlerde yaşıyor. Büyükşehirlerde iyi yönetişim kültürü güçlü olduğunda çevre, insan ve ekonomi üzerinde daha kapsayıcı, sürdürülebilir ve etkin çözümler üretilebiliyor. Tutarlılık, sorumluluk ve duyarlılık, şeffaflık, hesap verebilirlik, kapsayıcı katılımcılık, adillik ve etkililik gibi ilkeleri benimseyen kamu kurumları, toplumun güvenini de daha çok kazanıyor.” 

Toplumun yaşam kalitesini yükseltecek olan belediyelerin vatandaşların artan beklentilerini karşılamak için veriye, katılımcılığa ve iş birliğine dayalı olarak çalışmaya özen göstermek durumunda olduklarını vurgulayan Dr. Argüden şöyle devam etti:

“Dünyada ekonomik, çevresel ve sosyal süreçlerden etkilenen ve bunları etkileyen büyükşehirlerde iyi yönetişim kültürünün güçlendirilmesi vatandaşların yaşam kalitesini artırmaya katkı sağlar. Yaptığımız çalışmanın yerel yönetim aktörleri ve belediyeler için yönlendirici bir kılavuz niteliğinde olmasını arzuladık. Model aynı zamanda dünyada başka büyükşehir belediyeleri tarafından da kullanılabilir. Bu yönüyle Türkiye’den dünyaya sunulan inovatif bir model olma özelliği taşıyor. Sunduğumuz bu kaynağın, belediyelerde dönüşümü ve gelişimi tetikleyen liderlere ve uygulayıcılara, ‘iyi yönetişim’ uygulamalarını geliştirme yolunda referans olmasını hedefliyoruz.”

Modelin Sunduğu Yararlar

BBYK Modelinin kısa, orta ve uzun vadede sürdürülebilir kalkınma ve yaşam kalitesinin artmasına bütünsel katkı yapacağını paylaşan Proje Koordinatörü Dr. İnan İzci ise modelin sağlayacağı yararlardan bahsetti: “Model, her şeyden önce mevzuatta yer alan iyi yönetişim ilkelerini hayata geçirecek düzenleme, kurumsal mekanizma ve sürece katkı sağlıyor. Vatandaşı merkeze alan yanıyla, vatandaşı merkeze alan kamu yönetimi anlayışının gelişimini sağlıyor; vatandaşa ve sivil topluma büyükşehir belediyelerini iyi yönetişim açısından izleme ve değerlendirme için bir araç veriyor. İyi yönetişim kültürünün büyükşehirlerde benimsenmesi yoluyla demokratikleşme, sürdürülebilir kalkınma ve insan refahına yerelden başlayarak katkı sağlıyor.” 

Araştırma sonuçları

Araştırma kapsamında Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon büyükşehirleri incelendi.  0-100 puan aralığında belirlenen araştırma sonuçlarına göre 27 büyükşehir belediyesinin iyi yönetişim kültür ve uygulamaları genel olarak 35-74 puan aralığında, bunların yarısından fazlası ise 45-64 puan aralığında yer alıyor. 

Araştırma sonuçlarına göre, büyükşehir belediyelerinin iyi yönetişim karne notları büyük ölçüde 65-74 puan aralığının altında kalıyor. 65-74 puan bandındaki 4. Grupta ise yalnızca 5 büyükşehir belediyesi yer alıyor: Bunlar alfabetik sıra ile Ankara, Antalya, Eskişehir, İstanbul ve Kocaeli Belediyeleri.

Buna karşın 55-64 puan bandında ise yine alfabetik sıra ile Adana, Balıkesir, Bursa, İzmir, Mersin, Sakarya ve Samsun yer alırken; Aydın, Denizli, Gaziantep, Kayseri, Konya, Muğla, Ordu, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ise 45-54 puan bandında yer bulabiliyor. 35-44 puan bandını ise Erzurum, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Manisa paylaşıyor.

İlgili Kişiler