Sürdürülebilirlik Yönetişim Karnesi

Geliştirdiğimiz Modelde, sürdürülebilirlik çalışmalarının yönetişim kalitesini dört temel boyutta inceliyoruz: yönetim kurulunun yönlendirmesi, uygulamalar, yönetim kurulunun gözetimi ve sürekli öğrenmedir. Bu boyutların her biri, yönetişim merceğiyle geliştirilen nesnel ölçütlerle değerlendiriliyoruz. Sürdürülebilirlik yönetişimi, yönetim kurulunun sağladığı rehberlik ile doğrudan ilgilidir. Şirketleri bir gemi olarak düşündüğümüzde, yönetim kurulları o geminin kaptanıdır. Bir geminin doğru rotayı izleyip doğru limana varabilmesi, kaptanın dümeni doğru açıyla ayarlamasına bağlıdır. Şirketler için de durum pek farklı değildir. Yönetim kurulu, şirketin gideceği hedefi belirler. Eğer yönetim kurulu doğru yönlendirmeyi sağlayıp şirket için doğru hedefler belirlerse, devam eden süreçlerin de doğru ilerlemesi kaçınılmazdır. Geliştirdiğimiz Model ilk aşamada, yönetim kurulunun sürdürülebilirlik ile ilgili sağladığı yönlendirmeyi incelemektedir.

Sürdürülebilirlik açısından şirkete doğru rotanın belirlenmesi için kilit unsurlar nelerdir?

Modelimizde, yönetim kurulu sunacağı yönlendirmeler için aşağıdaki kriterleri tanımladık.

• Değerler, stratejiler, şirket politikaları, tüzük ve/veya ilkeler
• Şirket stratejilerinde sürdürülebilirlik ile ilgili konuların ve ESG’lerin yeri
• Yapılan yönlendirmenin insan hakları, işçi hakları, çevre, toplum, sağlık ve güvenlik gibi konuları kapsaması
• Yönetim kurulunun yapısı ve çeşitliliği
• Paydaş haritası ve katılımı
• Yönetim kurulunun önemlilik matrisini gözden geçirilmesi
• Coğrafi olarak kapsayıcılık, ürünlerin yaşam döngüleri boyunca etkileri ve tedarik zinciri dâhil olmak üzere tüm değer zincirinin kapsanması
• Kilit performans göstergelerinin belirlenmesi, bu göstergelerin yönetici ücret ve prim mekanizmalarındaki teşvik sistemleriyle entegre edilmesi
• Sürdürülebilirlik performansı için gelecek hedeflerinin belirlenmesi

Sürdürülebilirlik yönetişim kalitesini etkileyen ikinci temel alan ise şirketin uygulama süreçleridir. Bir gemide, kaptan doğru rotayı belirlese bile, yolculuğun nasıl geçeceği mürettebatın performansı, rüzgârın zamanında kontrol edilmesi gibi etkenlere bağlıdır. Şirketler için de aynı durum geçerlidir. Tıpkı gemi yolculuğunun kalitesi gibi şirketin uygulama kalitesi de çeşitli etkenlere bağlıdır. Bu etkenlerden bazıları şunlardır:

• Çevresel, sosyal ve yönetişim ile ilgili önemli performans sonuçlarının paylaşılması
• Tüzük, tedarik zinciri, denetimler, iç kontrol mekanizmaları, teşvikler ve gelişim çalışmalarının kapsamı
• Yönetici ücret ve primlerinin belirlenmesi, paylaşılması; ücret ve primlere ilişkin kriterlerde çevresel, sosyal ve yönetişim ile ilgili konuların yer alması
• Risk yönetimi
• Paydaş katılımı

Sürdürülebilirlik Yönetişim Karnesi^©, sürdürülebilirlik anlayışıyla uyumlu uygulama yapısının oluşturulmasını ve takip edilmesini inceler.

Yönetim kurulu, sürdürülebilirlik çalışmalarını nasıl denetleyebilir?

Sürdürülebilirlik Yönetişim Karnesi’nde yönetim kurulunun gözetim sorumlulukları şu maddelerle tanımlanmıştır:

• Çevresel, sosyal ve yönetişim hakkında kritik gözetim noktaları belirlemek
• Çevresel, sosyal ve yönetişim konularıyla ilgili performans değerlendirmesi yapmak
• Ödüllendirme mekanizmalarını, çevresel, sosyal ve yönetişim ile ilgili kilit performans göstergelerine dâhil etmek
• İç denetim mekanizmalarının ve bağımsız denetim sürecine sürdürülebilirlik alt dallarının dâhil edilmesi ve bu denetimlerin düzenli olarak gözden geçirildiğinden emin olmak

Tüm bu süreçler, kurumda sürekli öğrenme ortamını tesis etmeli ve desteklemelidir. Kurum içinde sürekli öğrenme ortamı bir kültür olarak benimsendiğinde, şirketin sürdürülebilirlik yönetişim kalitesi de artacaktır. Bu karşılıklı öğrenme ortamını geliştirirken, geminin bir sonraki yolculuğunun da daha iyi geçmesini sağlar. Sürdürülebilirlik Yönetişim Karnesi^©, kurum içinde devamlı öğrenme kültürünü şu ölçütlerle tanımlıyor:

• Gelişim ve iyileştirme için kaynak ayrılması
• Muadillerle kıyaslamalı değerlendirme
• Öğrenme sürecini oryantasyon, eğitim, terfi, prim vb. süreçlere dâhil ederek kurumsal gelişim yaklaşımını benimsemek

Genel anlamda Sürdürülebilirlik Yönetişim Karnesi^©, sürdürülebilirlik yönetişimi için somut, ölçülebilir, objektif kriterler tanımlar ve kullanır. Bu metodolojinin temelleri, LOGIC ve DSICS yaklaşımlarına dayanır. LOGIC ve DSICS yaklaşımlarında da olduğu gibi, Sürdürülebilirlik Yönetişim Karnesi Modeli^©’nin temelini de doğru yönün belirlenmesi, doğru göstergelerin ölçülmesi, sonuçların değerlendirilmesi ve sonuçlardan ve denklerden öğrenme sağlanması bulunuyor.